Gazete Muhabirliği Nasıl Bir Meslek

Gazete Muhabiri

 TANIM 

Kamuoyunu aydınlatmak ve bilgilendirmek üzere, toplumda meydana gelen ekonomik, 

siyasal, kültürel, sportif, adli vb. olaylarla ilgili bilgi toplayan, bunları değerlendirerek, 

gazete ve/veya dergilerde yayınlanmaya hazır hale getiren kişidir.

 

GÖREVLER 

 Ekonomik, sosyal, kültürel, siyasal vb. nitelikteki olayları izler,

 Olaylar arasından, araştırmaya değer olanları belirler,

 Araştıracağı olay hakkında kimlerden bilgi alabileceğini belirler,

 Çeşitli kaynaklardan sözlü veya yazılı olarak verilen bilgileri toplar,

 Topladığı bilgileri değerlendirir, doğruluğunu kontrol eder,

 Bilgileri anlaşılır bir dille yazar, önemli noktaları vurgular,

 Bilgileri haber merkezine gönderir.

 

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

 Daktilo,

 Fotoğraf makinesi,

 Teyp,

 Teleks,

 Faks,

 Bilgisayar,

 Telefoto,

 Telefon,

 Telsiz,

 Çeşitli kırtasiye malzemeleri.

 

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Gazete muhabiri olmak isteyenlerin;

 Düşüncelerini söz ve yazı ile başkalarına aktarabilen,

 Çevresinde olup bitenlere ilgili, dikkatli,

 Başkaları ile iyi iletişim kurabilen, girişken,

 Okumaya ve çevresini incelemeye meraklı, olayları doğru değerlendirebilen,

 Değişik ortamlarda, gerektiğinde stres altında çalışabilen

kimseler olmaları gerekir.

Yaratıcılık meslekte başarıyı artırıcı bir faktördür.

 

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Gazete muhabiri; haberin yazılması aşamasında büroda görev yapar, olayların araştırılması 

aşamasında açık havada, kapalı yerlerde, sıcakta, soğukta, dağda, uçakta vb. ortamlarda

çalışabilir. Çok nadirde olsa saldırıya uğrama tehlikesi vardır. Çalışma saatleri genellikle 

düzensizdir. Sık sık seyahat etme söz konusudur. Araştırma yaparken her türlü insanla, 

her türlü olayla karşılaşabilir. Gazete muhabirleri bazen bir röportaj için günlerce ünlü bir 

kişinin peşinden koşmak, evlerinden uzakta, güç koşullarda yaşamak, gerektiğinde bir 

haber için kendini tehlikeye atmak durumunda kalabilirler.

 

MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi aşağıdaki üniversitelere bağlı iletişim fakültelerinin “Gazetecilik” 

bölümlerinde verilmektedir.

 Ankara Üniversitesi, İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü,

 Atatürk Üniversitesi, İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü,

 Bahçeşehir Üniversitesi, İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü,

 Ege Üniversitesi, İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü,

 Erciyes Üniversitesi, İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü,

 Gazi Üniversitesi, İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü

 İstanbul Üniversitesi, İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü

 İstanbul Aydın Üniversitesi, İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü

 Kocaeli Üniversitesi, İletişim Fak Gazetecilik bölümü

 Marmara Üniversitesi, İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü

 Selçuk Üniversitesi, İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü

 Yeditepe Üniversitesi, İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü

 

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER

 Türkçe, Kompozisyon,

 Sosyal Bilimler,

 Yabancı Dil.

 

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Mesleğin eğitimine girebilmek için,

 Lise veya dengi okul mezunu olmak,

 Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı ’nda (LYS) 

“Gazetecilik” lisans programı için yeterli “TS-1” puan almak.

 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda 

“Gazetecilik” lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih 

etmek gerekmektedir.

 Liselerin Sosyal Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat, 

Genel Kültür, Sınıf Öğretmenliği alanları ile, Öğretmen Okulu ve Köy Enstitüsü 

mezunları, bu alanda yüksek öğrenim görmek isterlerse, YGS ve LYS sonuçlarına 

göre ÖSYM tarafından yapılan yerleştirme işleminde diğer alanlardan mezun 

olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle 

yerleştirilmektedirler.

 

 Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir yüksek öğretim programını tercih eden 

adayların yerleşme şansı azalmaktadır.

 Basım ve Yayın Teknolojileri, Basın ve Yayıncılık, Bilgisayar Destekli Yayıncılık, 

Fotoğrafçılık, Fotoğrafçılık ve Kameramanlık, İnternet Gazeteciliği ve Yayıncılığı, 

Masaüstü Yayıncılık, Matbaacılık, Matbaacılık ve Baskı Teknikleri, Medya ve 

İletişim, Radyo ve Televizyon Programcılığı, Radyo ve Televizyon Yayımcılığı / 

Radyo ve Televizyon Yayıncılığı, Tasarım ve Basım-Yayımcılık, Televizyon Yapım ve 

Yönetimi, Televizyon ve Radyo Programcılığı ön lisans programlarından birini başarı 

ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavında başarılı oldukları 

taktirde “Gazetecilik” lisans programına dikey geçiş yapabilirler.

 

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.

Eğitim süresince; Türk Dili, Beden Eğitimi, Yabancı Dil, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi 

gibi genel bilgi derslerinin yanında Hukuk, Siyaset Bilimi, Sosyoloji, İstatistik, İşletme, 

Fotoğrafçılık, Türk Dili, Dünya Edebiyatı, Anayasa, İktisat, Yönetim ve Organizasyon, 

Basın Tarihi, Türkiye\'nin Yönetim Yapısı, Muhasebe, Araştırma Yöntemleri, Yazışma 

Teknikleri, Psikoloji, Bilgisayar Programlama, Gazete Yayınlama Tekniği, Pazarlama, Halkla 

İlişkiler, Tiyatro, Sanat Tarihi, Sinema, Reklamcılık, Uluslararası İlişkiler, Turizm ve 

Gazete Haberciliği gibi mesleki dersler de gösterilmektedir. Ayrıca, iletişim fakültelerinin 

gazetecilik bölümlerinde yazılı basında haberin kaynağından baskı evresine kadar olan 

işlemleri ile baskı evresinde süreli yayınların baskısına ilişkin temel bilgi ve uygulamaları 

konularında eğitim-öğretim verilmektedir. Öğrencilere araştırmalar yaptırılmaktadır. 

Meslek yaşantıları boyunca sık sık karşılaşacakları siyasi, toplumsal, ekonomik olaylar, 

temel hukuk kavramları, dış politika, halkla ilişkiler, reklamcılık, iletişim, fotoğrafçılık vb. 

konularda da bilgiler verilmektedir.

 

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Gazetecilik” lisans diploması ve “Gazete Muhabiri”

unvanı verilir.

 

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

 Gazete muhabirleri habercilikle ilgili olan bütün basın kuruluşlarında (gazete,dergi) 

çalışabilirler. Haberciliğe daha ciddi yaklaşan gazetelerde çalışanlar dünyada olup 

bitenlere (ekonomi, borsa, politika, sağlık, eğitim, hukuk) ilişkin olabildiğince fazla 

ve doğru bilgi verirler. Magazin gazetelerinde çalışan gazete muhabirleri ise sanat, 

moda ve sosyete dünyasında meydana gelen olayları araştırır ve yazarlar. 

 Gazete muhabirleri çıktığı saate göre sabah gazetesi, akşam gazetesi; ya da 

yayınlandığı sıklığa göre günlük gazete, haftalık gazete ayrıca yerel, ulusal ya da 

uluslararası gibi çeşitli gazetelerde çalışabilirler. Genel olaylarla ilgili bilgi veren 

gazetelerin yanı sıra yalnızca belirli kesimleri ilgilendiren özel bazı konularda ki 

haber ve makalelerin bulunduğu gazetelerde vardır. Çok nadirde olsa yabancı dilde 

yayın yapan gazetelerde çalışabilir.

 Gazetecilik ekonomik koşullardan çok çabuk etkilenen bir sektör olduğundan 

mezunların iş bulma şansı ülkenin ekonomisi ve gelişmişliği ile çok sıkı ilişkilidir.

Bununla birlikte, alanında çok iyi yetişmiş bir kimsenin her türlü koşulda işsiz 

kalmayacağı söylenebilir.

 Gazete muhabirleri toplumların aydınlatılmasında önemli bir görev üstlenmiştir. 

Dünyamızın küreselleştiği, iletişim çağına girdiğimiz bugünlere ulaşmada en büyük 

katkı basın-yayın organlarından gelmiştir. Gazeteler sayesinde dünyanın herhangi 

bir yerindeki olaylardan anında haberdar olabilmekteyiz. Bu yönüyle teknolojiyi en 

iyi kullanan meslek olma özelliğini de sürdürmektedir. Gelecekte bu durumun daha 

da gelişeceğini söyleyebiliriz.

 “Gazetecilik” bölümü mezunlarından Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek 

Lisans Programını veya Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) işbirliği 

ile açılan / açılacak Pedagojik Formasyon Programını başarı ile tamamlayanlar, lise 

ve dengi okullarda Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Öğretmeni olarak çalışabilirler.

 

EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ DURUMU

EĞİTİM SÜRESİNCE

Öğrenciler eğitim süresince çeşitli kurum ve kuruluşlardan karşılıklı veya karşılıksız kredi, 

burs alabilirler. Yaz aylarında yapılan dörder haftalık staj döneminde de işveren belli bir 

ücret verebilir.

 

EĞİTİM SONRASI

Eğitim sonrası kazanç ise çalışılan gazetenin tirajına, işverenin tutumuna, işyerinde toplu 

iş sözleşmesinin yapılıp yapılmamasına göre değişiklikler göstermektedir. Daha sonra 

ücretler bulunduğu konum ve çalışma yılına, Toplu İş Sözleşmesine göre belirlenmektedir.

 

MESLEKTE İLERLEME 

 Gazete muhabirliği mesleğinde ilerleme bireyin kendisini yetiştirmesine bağlıdır. 

Meslek elemanları, spor muhabirliği, polis muhabirliği, ekonomi muhabirliği, magazin 

muhabirliği gibi alanlarda uzmanlaşabilirler. Kişi herhangi bir alanda muhabir olarak 

çalışabileceği gibi kendini yetiştirmesiyle köşe yazarlığına, genel yayın müdürlüğüne 

kadar yükselebilir.

 Başarılı çalışmalar yapan muhabirler daha yüksek tirajlı gazetelere geçebilirler. 

Ücretlerinde önemli ölçüde artış olabilir.

 Üniversitelerde akademik kariyerini yükselterek öğretim görevlisi olarak da meslek 

yaşantısını sürdürebilir.

 

BENZER MESLEKLER

 Halkla ilişkiler uzmanı,

 Reklamcı,

 Yazar (metin yazarı, ilan yazarı, kitap yazarı),

 Radyo-Televizyon muhabirliği ve yapımcılığı,

 Eleştirmen.

 

EK BİLGİLER

Gazetenin bir düzen içinde çıkarılmasını sağlamak için gazeteciler arasında çeşitli görev 

dağılımı yapılmıştır.

Bunlar:

Genel Yayın Müdürü: Gazete sahibinin isteği doğrultusunda gazetenin yayın politikasını 

tayin eder, bölümler arasında gerekli koordineyi sağlayarak tutarlı ve uyum içinde 

gazetenin çıkmasını sağlar.

Sorumlu Müdür: Gazetenin özelliğine göre bir veya birden fazla sorumlu müdür 

olabilir. Eğer tek sorumlu müdür varsa gazetede yayınlanan tüm fikir ürünleri ve spor 

haberlerinden sorumludur. Birden fazla ise görev dağılımı olabilir.

Yazı İşleri Müdürü: Çeşitli kaynaklardan gelen haberlerin belirli bir düzen ve bütünlük 

içinde okuyucuya sunulmasını sağlar. Genel Yayın Müdürünün direktifleri doğrultusunda 

görev yapar.

Sekreter: Haberleri, önem, tür ve özelliklerine göre sayfa üzerinde yerleştirir, göze hoş 

gelecek şekilde sergilemek görevini yapar.

Haber Müdürü: Yayın Müdürünün direktifi ve Yazı İşleri Müdürünün isteği doğrultusunda 

gazetenin büroları, servisleri ve muhabirleriyle ilişki kurup onların verdikleri haberlerin 

yeniden elden geçirilerek redakte edilmesini sağlar.

İstihbarat Şefi: Haber akışkanlığını sağlama görevini yerine getirir. Günlük çalışma 

programı oluşturarak muhabirler arasında iş bölümü yapar.

Muhabirler ve Foto Muhabirleri: Muhabirler, belirli dallarda veya küçük gazetelerde her 

dalda görev yaparak haber toplayan kişilerdir. Foto muhabirleri ise resim çekerek haberin 

inandırıcılığını artıran en büyük yardımcıdır. 

Başyazar: Gazetenin genel yayın politikasını belirleyerek belirli konularda tutumunu 

ortaya koyarak, haftanın belli günleri veya hergün çıkan yazıları kaleme alır.

Makale ve Fıkra Yazarları: Ana ürün olan haberleri çeşitli belge ve kaynaklarla yorum 

haline getirir. Böylece fikir gazetelerinde bir görüşün belirlenmesi görevini üstlenirler.

Ressam veya Grafikerler: Anlatımı güç olayların açıklanması veya resimli anlatımın daha 

başarılı olması için istatistik konularında resim, grafik ve çizim yaparlar.

 

YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

 Oğuzhan KAVAKLI; "Haberleşme, Haberleşme Teknikleri ve Haberleşme Araçları" 

Ankara Matbaası, Ekim-1985 İZMİR,

 Oğuzhan KAVAKLI; "Temel Gazetecilik Ders Notları" Ege Üniversitesi Basın Yayın 

Yüksek Okulu-1984,

 Ahmet TANIK-Oğuzhan KAVAKLI; "Gazetecinin El Kitabı" Ankara Matbaası-1985 

Bornova-İZMİR,

 "Ege Üniversitesi 1992-1993" Ege Üniversitesi Basımevi-1992,TÜRKİYE İŞ KURUMU 6

 "Türk Meslekler Sözlüğü" İİBK Genel Müdürlüğü Yayın No:190 ANKARA-1986,

 Meslek elemanları,

 2010 ÖSYS Başvuru Kılavuzu,

 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu – 2008,

 ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi – 2000, 

 Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans 

Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu,

 Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların 

Atamalarına Esas Olan Alanlar ile Mezun Oldukları Yüksek Öğretim Programları ve 

Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslar ile Değişiklik yapılmasına dair 

Esaslar ( 31/03/2003 Gün ve 4 Sayılı Kararla Değişik 01/06/2000 Gün ve 340 

Sayılı Karar)

 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.

 

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

 İlgili eğitim kurumları,

 Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr

 Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/

 Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.