Tiyatro Oyunculuğu Nasıl Bir Meslek

Tiyatro Oyunculuğu

TANIM Bir tiyatro oyunundaki bir kahramanı sahnede canlandıran kişidir.    GÖREVLER  Yönetmen tarafından kendisine uygun görülen rolü inceler,   Benimsediği takdirde kahramanının sözlerini beller,  Kahramanın ruh halini anlamaya ve davranışlarını canlandırmaya çalışır,  Oyunun kendi payına düşen kısmını yalnız başına ve yönetmen gözetiminde  birçok defa prova eder,  Oyunun genel provalarına katılır,  Temsil saatlerinde oyundaki rolünü oynar.   KULLANILAN ALET VE MALZEMELER  Sahnelenecek oyun metni, tekst veya senaryo,  Rolün gerektirdiği kostümler, aksesuarlar ve takılar,  Makyaj malzemeleri,   MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Tiyatro Oyuncusu olmak isteyenlerin;  Düzgün bir beden yapısına ve iyi bir ses tonuna,  Çok güçlü bir belleğe,  Başkalarının duygularını anlayabilme ve başkalarının davranışlarını  özümleyip canlandırabilme,  Düzgün konuşabilme, dans edebilme yeteneklerine sahip,  Yaratıcı, coşkulu,  Yönergeye uygun davranabilen, düzenli, disiplinli kimseler olmaları gerekir.   ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Tiyatro Oyuncusu genellikle kapalı mekanlarda çok ender olarak açık havada  çalışır. Büyük salonlarda ve açık havada temsil verirken oyuncunun sesini iyi  ayarlaması gerekir. Oyuncu görev yaparken rejisörle, kostüm ve makyajcılarla,  diğer oyuncularla doğrudan iletişim halindedir ve dolaylı iletişimi seyirci ile kurma  çabasındadır.   MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi; liseden sonra girilebilen çeşitli üniversitelere bağlı Devlet  Konservatuarları, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Müzik ve Sahne Sanatları  Fakültesi ile Güzel Sanatlar Fakültelerinin Tiyatro bölümlerinde verilmektedir. Ayrıca Belediyelerde, Kültür Merkezlerinde, Halk Eğitim Merkezlerinde,  üniversitelerin Sürekli Eğitim Merkezlerinde ve Özel sanat eğitimi verilen  yerlerde tiyatro oyunculuğu eğitimi verilmektedir. Öte yandan, özel tiyatrolarını kurmuş olan sanatçılar, kadrolarında yetenekli  gençlere de yer vererek, onların sahne sanatlarının yürütüldüğü ortamlarda yetişmelerine yardımcı olmaktadırlar.   ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER  Türkçe,  Müzik,  Beden Eğitimi.   MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Mesleğin eğitimine girebilmek için;  Lise veya dengi okulu mezunu olmak,  Yükseköğretime Geçiş Sınavında (YGS) herhangi bir puan türünden barajı  aşarak başarılı olduktan sonra, ilgili üniversitece yapılacak olan özel  yetenek sınavında girmeleri ve başarılı olmaları gerekmektedir.   Bu yüksek öğretim programında öğrenim görmek isteyen adayların herhangi  bir Orta öğretimden (lise) mezun olmaları gerekmektedir. ÖSYM  tarafından yapılan (YGS) sınav barajını geçen adaylar daha sonra ilgili  üniversitelerin belirlediği tarihlerde yapılan yetenek sınavı ve mülakat  sonuçlarına göre üniversitelerde bu bölümlere yerleştirilmektedirler. “Sahne ve Gösteri Sanatları Işık Teknolojisi, Sahne ve Gösteri Sanatları Ses  Teknolojisi, Sahne ve Gösteri Sanatları Teknolojisi, Turizm Animasyonu” ön lisans  programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavında  başarılı oldukları takdirde “Tiyatro" lisans programına dikey geçiş yapabilirler.   EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince öğrencilere: Tiyatro Kuramları, Çizimli Tiyatro Mekan Bilgisi,  Sahne Bilgisi, Türk Tiyatro Tarihi, Dünya Tiyatro Tarihi, Sahne Çalışması,  Tiyatroya Başlangıç ve Metodoloji, Dramatik Yazarlık, Eleştiri-İnceleme, Tiyatro  Yönetimi, Geleneksel Kaynaklar, Oyun Yönetmenliği, Hareket ve Emprovizasyon,  Konuşma ve Ses Eğitimi gibi alan derslerinin yanı sıra, Yabancı Dil, Türk Dili ve  Edebiyatı, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi gibi genel kültür dersleri  verilmektedir. Öğrenciler okuldaki eğitimleri süresince, uygulamaya yönelik sahne çalışmalarının  yanı sıra, tiyatrolarda da görev alabilmektedirler. Tiyatro usta-çırak ilişkisiyle gelişen, tecrübeye dayalı bir meslektir. Özellikle,  her oyun öncesi yapılan prova çalışmaları ve ilgili inceleme ile araştırmalar eğitim  niteliği taşımaktadır, Öğrencilerin ileride seçecekleri mesleklerde başarılı olabilmeleri için oyun  yazarlığı, eleştirmenlik, sahne uygulaması, sahne tasarımı ve oyunculuk  konularında eğitim ve uygulama yapılmaktadır. Her yıl, birkaç temsilci bu  uygulamalardan örnekler sergilemektedir. Tiyatro sanatı üzerine ekol ve üslup  araştırmaları, tiyatro toplulukları, yönetmenler, oyuncular ve yazarlar hakkında  monografik çalışmalar, seyirci araştırmaları, geleneksel ve çağdaş Türk tiyatrosu  üzerine tez çalışmaları yapılmaktadır. (Ayrıntılı bilgi için H-Ek Bilgilere bakınız.)   EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN “Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Tiyatro / Oyunculuk” lisans diploması ve  "Tiyatro Oyuncusu” unvanı verilir.   ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Bir oyuncunun başarı veya başarısızlığı halkın ilgisine göre belirlenir, dolayısıyla  başarılı olabilmek ve bunun devamlılığını sağlayabilmek için sanatçının sürekli  kendini yenilemesi, kültürel alt yapısını geniş tutması, gelişmesi için her türlü  çabayı göstermesi gerekmektedir. Aksi halde, işsiz kalma riski söz konusudur. Topluma bir takım mesajlar vermek amacıyla, yaşanılan veya tecrübelerden  hareketle yaşanılacağı düşünülen sosyal, kültürel, ekonomik vb. olayların  yorumlanmasıyla ortaya konulan eser içeriğindeki kişiliklerin seyirci veya  dinleyicilere yansıtılması sanatın toplumsallaşma sürecinde ve toplumun olaylara  bilinçli yaklaşımında ipuçları vermesi açısından çok önemli bir yeri vardır. Bu denli  güçlü eğitici rolü olan bu sanat dalı, sinemacılığın gelişmesi, televizyon ve radyoda  da yerini bulmasıyla çok geniş ve çok yönlü çalışma alanına sahip olmuştur. Oyuncular: devlet tiyatroları, büyük şehir belediyelerine bağlı şehir tiyatroları ve  özel tiyatrolar ile TRT, özel radyo ve televizyonlarda, film şirketlerinde video  kuruluşlarıyla, reklamcılık sektöründe (çeşitli sanat dallarında, dergi ve  gazetelerin sanat bölümlerinde) çalışabilir veya kendi kadrolarını oluşturarak  tiyatrolarını kurabilirler (oyun yazarlığı yeteneği olanlar tiyatro metni, dramatik  metin yazabilirler).   EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ EĞİTİM SÜRESİNCE Eğitim süresince herhangi bir kazanç yoktur. Ancak, mezuniyet sonrası geri  ödenmek üzere Kredi ve Yurtlar Kurumu\\\'ndan "Öğrenim ve Harç Kredisi"  alınabilir.  Ayrıca, öğrenimleri süresince sahnelenen oyunlarda görev almaları halinde,  öğrenciler rolleri ve ilgili diğer çalışmaları (prova, inceleme, araştırma)  karşılığında belli bir kazanç elde edebilmektedirler.   EĞİTİM SONRASI Oyuncular: devlet tiyatroları, büyük şehir belediyesi şehir tiyatroları, TRT gibi  kamuya ait kurumlarda sözleşmeli olarak görev almaları halinde, meslekteki  tecrübeleri ve başarıları doğrultusunda asgari ücretin 4 ila 6 katı arasında bir  ücret almaktadırlar. Bu ücrette, her yıl Kültür Bakanlığı\\\'nca belirlenen oranlarda  değişiklikler söz konusudur. Sözleşmeli olarak bu kuruluşların kadrolarında yer  almayanlar ise yevmiye karşılığı (günlük, haftalık, oyun başı vb.) çalışmaktadırlar. Oyuncuların: özel tiyatrolar, film şirketleri gibi özel kurum ve kuruluşlarda  çalışmaları halinde, ücretleri işverenle yapmış oldukları anlaşmalarla, tecrübeleri,  oyunda aldıkları roller göz önünde bulundurularak belirlenmektedir.   MESLEKTE İLERLEME Kendilerini yetiştirme çabası içindeki oyuncular, başarı göstermeleri halinde  büyük oyunların kadrolarında yer alabilir veya kendi kadrolarını oluşturabilirler. Dram, trajedi veya komedi türü oyunlarda uzmanlaşabilirler. Devlet tiyatrolarında ve özel tiyatrolarda "Rejisör", "Yönetici" , “Teknik Eleman”  konumuna geçebilirler.   BENZER MESLEKLER  Opera sanatçısı,  Pandomimci,  Rejisörlük,  Şovmenlik,  Yönetmenlik,  Oyun Yazarlığı,  Animatör.   EK BİLGİLER İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI Sahne çalışması yaparken vücutta düşme sonucu kırıklar oluşabilir. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 1310 Sayılı Kanuna tabi, sözleşmeli olarak  çalışırlar. Çalışma şartlarının ağır olması, oyuncuların gergin olmalarına neden olabilir. Bu  nedenle yönetmelik gereği sağlık açısından 9 aylık çalışma 1 yıl çalışma olarak  sayılır.   SORUMLULUK Rejisör tarafından kendisine verilen roldeki çizgileri, sufleleri ve prova  parçalarını, konuşma ve tavırları yorumlamaktan; belirlenen zamanlarda yönetmen  gözetiminde provalara katılmaktan, rolünü en iyi şekilde seyirci ve dinleyici  karşısında sergilemekten sorumludur.   İŞ GÜVENLİĞİ Özellikle yorumlanacak davranışın tehlikesi doğrultusunda dikkatli olunmalı ve  gerekli önlemler alınmalıdır.   TİYATRO BÖLÜMÜ ÖĞRETİM PROGRAMI DERS İÇERİĞİ Sahne Bilgisi: Oyun, oyun yeri, oyun yönetmeni, araştırma, yorum ve yorum  tekniği hakkında kuramsal bilgiler verir. Tiyatro Tarihi: Dünya tiyatrosunu, tiyatro edebiyatı, mimarisi ve tekniği  yönünden inceler. Türk Tiyatro Tarihi: Türk tiyatrosunun başlangıcından günümüze kadar olan  gelişimini inceler. Tiyatro Kuramları ve Dramaturgi Problemleri: Tiyatro düşüncesini tarihsel  gelişimi içinde ele alır. Son iki yılda (Dramaturgi Problemleri dersinde) tiyatro  sanatını estetik özellikleriyle tartışır. Sahne Çalışması: Sahne bilgisi derslerinde, öğretilen kuramsal bilgiler uygulanır. Tiyatroya Başlangıç ve Metodoloji: Tiyatronun temel bilgileri, ana kavramları ve  tiyatroya yaklaşımda temel yöntemler öğretilir. Dramatik Yazarlık: Tiyatro, TV., Radyo ve Sinema yazarlığı ve sahne  uygulamaları hakkında temel bilgiler verilir ve uygulama yaptırılır. Eleştiri-İnceleme: Tiyatro eserleri ayrıntılı olarak incelenir ve eleştiri  yöntemleri uygulanır. Tiyatro Yöntemi: Tiyatro toplulukları birer işletme birimi olarak ele alınıp,  ekonomik ve hukuksal yönleriyle incelenirler. Çizimli Tiyatro Mekanı Bilgisi: Sahne yapılarıyla her türlü sahne araç ve  gerecinin teknik çizimi öğretilir. Geleneksel Kaynaklar: Eski çağların ve Avrupa dışındaki ülkelerin tiyatrolarının  çağdaş tiyatroya kaynaklığı incelenir. Oyun Yönetmenliği: Sahneye koyuculuk bilgisi verilir. Modern reji sorunları  uygulamalı olarak incelenir.   YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI  Meslek elemanları,  ÖSYS Başvuru Kılavuzu-2010,  ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi- 2006,  Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.   DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER  İlgili eğitim kurumları,  Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr  Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/  Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.