Spikerlik Nasıl Bir Meslek

Spikerlik

 TANIM

Daha önce hazırlanan haber bültenlerini ve diğer duyuruları radyo veya televizyon 

kanalıyla izleyici veya dinleyicilere aktaran kişidir.

 

TRT’nin yapmış olduğu tanım: Dilbilgisi, fonetik, diksiyon, artikülâsyon, vurgulama, 

tonlama hataları yapmadan, doğru ve güzel konuşmak, metinleri özelliklerine göre 

değerlendirmek, yapım ve yayın çalışmalarına sesle katılmak, stüdyoda günlük yayın 

çizelgelerine uygun olarak yayını estetik ve bütünlük içerisinde yürüten kişidir.

 

GÖREVLER

Spikerleri, radyoda ve televizyonda görev yapanlar olarak iki gruba ayırabiliriz. 

Genel olarak görevleri;

Hazırlanmış haber bültenlerini sunuştan önce inceler,

Sunacağı metinde bulunan yabancı sözcüklerin doğru okunuşlarını öğrenir,

Metni sunmadan önce birkaç kere okur ve vurguların nerede, hangi sözcüklerde 

olacağını belirler,

Metni (haber, magazin, kültür vb.) banttan ya da canlı olarak herkesin 

anlayabileceği şekilde sunar.

 

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

Mikrofon,

Seslendirilecek metin,

Otog (konuşma metninin yer aldığı ışıklı pano),

Kamera,

Plak okuyucu,

Bant okuyucu,

Disk okuyucu.

 

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Spiker olmak isteyenlerin;

Normalin üstünde genel yeteneğe,

Çeşitli uyarıları aynı anda algılama gücüne ve belleğe,

Düzgün bir fiziksel görünüşe,

Mikrofonik bir sese sahip,

Türkçe’yi doğru, etkin ve güzel konuşabilen,

Kendine güvenen, soğukkanlı kişiler olmaları gerekir.ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Radyoda çalışanlar; kapalı, sessiz ve ses geçirmeyen odalarda, televizyonda 

çalışanlar ışıklandırma nedeniyle fazla aydınlık ve sıcak olan kapalı ortamlarda 

oturarak çalışırlar. Bazen de yayınlanacak programların konusuyla ilgili açık havada 

çalıştıkları olur. Spiker çalışırken programcı, yönetmen, kameraman, teknisyen, ses 

sanatçıları, program konukları, oyuncular, dinleyiciler ve izleyicilerle iletişim 

halindedir.

 

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Ülkemizde özel radyo ve televizyonların yasallaşmasından bu yana son bir kaç yıl 

içerisinde özel radyo ve televizyonların sayısında meydana gelen artış, spiker 

mesleğine olan talebin artmasına neden olmuştur.

Özel televizyon kanalları da TRT’de spiker olarak çalışan tecrübeli elemanları daha 

fazla ücretle kanallarına transfer etmişlerdir. Zaman zaman da sanat, moda ve basın 

çevrelerinden olan tanınmış kişiler bu işle görevlendirilmiştir.

TRT’de kanal sayısının artması ve özel radyo ve televizyonların etkisiyle oluşan 

rekabet ortamında, mesleğin gerektirdiği özelliklere uygun nitelikli elemanlara 

ihtiyaç artmaktadır.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Ülkemizde spikerlik eğitimi veren herhangi bir eğitim kurumu yoktur. Ancak;

Spikerlik için açılan sınavı kazanmış olmak şartı ile TRT’de hizmet öncesi eğitim 

yapılmaktadır. TRT Kurumunda en az 3 yıl süreyle stajyer spiker olarak veya

yurtiçi ve yurtdışı radyo-televizyon kuruluşlarında en az 3 yıl süreyle spiker 

olarak görev yapmış olması,

Yabancı dil bilmek tercih sebebidir,

Televizyonda görev alacaklarda görüntü denetiminden başarıyla geçmiş olmak 

şarttır.

Tespit edilen ücreti ödemek şartı ile 17 yaşından büyük olan, herkesin 

katılabileceği özel spikerlik kursları ve seminerleri düzenlenmektedir.

 

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

En az lise veya dengi okul mezunu kişiler özel spikerlik kurslarına katılabilirler.

Ancak TRT ve özel radyo-televizyon kuruluşları açısından yüksek okul mezunu 

olmak ve yabancı dil bilmek tercih sebebidir.

3 ay süren özel kurslara, belirlenen ücreti ödemek şartı ile 17 yaşın üzerinde olan 

herkes katılabilir. Kurs sonunda sertifika verilmektedir. İş garantisi yoktur.

 

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

TRT bu meslekte çalışacak elemanlar için, hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimler 

düzenlemektedir. TRT’nin açtığı spikerlik sınavlarına giren adaylar yazılı ve sözlü 

sınavı kazandıktan sonra 3 ay süren hizmet öncesi eğitime katılırlar. Eğitimden 

sonra yapılacak olan sınavda başarılı olanlar spiker olarak göreve alınırlar.

Eğitimde; dilbilgisi, fonotik, diksiyon, artikülâsyon, vurgulama, tonlama, metin 

değerlendirme dersleri, spikerliğe ilişkin kurallar ve yayın estetiği ile ilgili bilgi 

verilir.

 

MESLEKTE İLERLEME

Meslekte başarılı ve tecrübeli olanlar idari kadrolarda görev alabilirler.

Yabancı dil bilenler dış ülkelerde göreve atanabilirler.

TRT’de spiker olarak en az 5 yıl çalışmış, fakülte yâda yüksek okul mezunu olan 

spikerler kurum içi yeterlilik sınavını kazanmaları halinde Redaktör Spiker 

olabilirler.

Redaktör spikerlerin görevi haber metinlerini dil ve anlatım bütünlüğü sağlayacak 

şekilde yazmak, düzenlemek, haber program metinlerini okumak, gerektiğinde 

habercilik (muhabirlik) hizmetleri yapmaktır.

 

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU

TRT’de hizmet öncesi eğitime katılan kursiyerlere herhangi bir işyerinde 

çalışmamaları halinde yönetim kurulu tarafından belirlenen harçlık ödenir.

TRT’de spikerler hizmet sürelerine göre değişen ücretler almaktadırlar. Tecrübeli 

bir spikerin aldığı ücret asgari ücretin 8–10 katı civarındadır.

Özel radyo ve televizyonlarda ise ücretler karşılıklı anlaşmayla, tecrübeye ve 

başarıya göre belirlenir.

 

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

TRT Kurumu ve özel eğitim kurumları,

Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,

Bünyesinde meslek bilgi merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube 

müdürlükleri.